صابر صالحانی

مالیات شرکت های بورسی

مالیات شرکت‌ها برای شرکت‌های سهامی عام یا همان مالیات شرکت های بورسی، جنبه‌ی مهمی از تحلیل سرمایه‌گذاری و مدیریت مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار را نشان می‌دهد. مقررات مالیاتی قابل اجرا برای این شرکت‌ها در ایران، عمدتاً در قانون مالیات‌های مستقیم و چندین قانون مرتبط دیگر تشریح شده است. این مالیات‌ها شامل مالیات بر درآمد، مالیات بر ارزش افزوده و انواع مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم می‌شود. این مقاله از وب‌سایت گروه مالی صالحانی، تمام جنبه‌های مربوط به مالیات شرکت بورسی، از جمله مقررات کلیدی، نرخ‌ها، معافیت‌ها و ملاحظات ضروری را با تجزیه و تحلیل عددی و دقیق، به طور کامل بررسی خواهد کرد.گروه مالی صالحانی ارائه دهنده انواع خدمات مالیاتی و مشاوره مالیاتی میباشد که میتوانید برای مشاوره با شماره 02126716451 تماس بگیرید.

تعریف و اهمیت مالیات شرکت‌ها برای شرکت‌های سهامی عام

مالیات شرکت‌ها برای شرکت‌های سهامی عام یا مالیات شرکت بورسی به مالیاتی اشاره دارد که شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران یا بازار فرابورس ایران پس از عمومی شدن ملزم به پرداخت آن هستند. این مالیات‌ها شامل مالیات بر درآمد، مالیات بر ارزش افزوده و سایر مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم می‌شود. اهداف اصلی اجرای این مالیات شامل افزایش شفافیت مالیاتی، تأمین بودجه عمومی و کاهش فرار مالیاتی و ارسال اظهارنامه مالیاتی است.

مالیات شرکت‌ها برای شرکت‌های سهامی عام منبع درآمد قابل توجهی برای دولت است که برای پوشش هزینه‌های عمومی و اجرای پروژه‌های توسعه‌ای استفاده می‌شود. علاوه بر این، با اعمال مالیات بر شرکت‌های سهامی عام، همه شرکت‌ها موظف به پرداخت سهم عادلانه خود از مالیات هستند و در نتیجه عدالت مالیاتی را در اقتصاد تقویت می‌کنند.

شرکت‌های سهامی عام به دلیل الزام به افشای اطلاعات مالی، تحت نظارت دقیق‌تری قرار دارند و اعمال مالیات می‌تواند آنها را به سمت شفافیت بیشتر در امور مالی خود تشویق کند.

با اجرای مالیات بر شرکت‌های سهامی عام، احتمال فرار مالیاتی در بین این شرکت‌ها کاهش می‌یابد و در نتیجه منابع مالی بیشتری به خزانه دولت واریز می‌شود.

ایجاد سیاست‌های مالیاتی مناسب و شفاف می‌تواند به توسعه بازار سرمایه کمک کند و اعتماد سرمایه‌گذاران را به این بخش افزایش دهد.

نکته مهم در مالیات شرکت های بورسی

یکی از الزامات اساسی برای بهره‌مندی از مزایای مالیاتی موجود برای شرکت‌های فعال در بازار سرمایه، ثبت شرکت سهامی نزد مراجع ذیصلاح مانند سازمان بورس و اوراق بهادار است. پس از ثبت شرکت به عنوان یک نهاد سهامی، موظف به انتشار گزارش‌های مالی خود مطابق با استانداردهای بازار سهام است و در عوض می‌تواند از مزایایی مانند معافیت‌های مالیاتی و کاهش نرخ مالیات بهره‌مند شود. فرآیند ثبت شرکت سهامی شامل ارائه اسناد حسابداری، بررسی ساختار سرمایه، رعایت الزامات شفافیت، اخذ مجوز از بازار سرمایه و انجام تعهدات قانونی است. بنابراین، شرکت‌هایی که قصد ورود به بازار سرمایه را دارند، ابتدا باید مراحل ثبت را تکمیل کنند تا از تخفیف‌ها و معافیت‌های ویژه مالیاتی بهره‌مند شوند.

انواع مالیات های شرکت های بورسی

مالیات بر درآمد شرکت های بورسی

مهم‌ترین مالیات برای شرکت‌های سهامی عام، مالیات بر درآمد است که بر سود خالص این شرکت‌ها اعمال می‌شود. نرخ این مالیات در کشورهای مختلف متفاوت است و معمولاً به صورت درصدی از سود محاسبه می‌شود. مبنای اصلی محاسبه مالیات بر درآمد برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، سود خالص سالانه آنها است که از صورت سود و زیان استخراج می‌شود. به عبارت ساده‌تر، هرچه سود یک شرکت بیشتر باشد، مالیاتی که باید بپردازد بیشتر است.

فرمول محاسبه مالیات بر درآمد شرکت بورسی

مالیات بر درآمد = سود خالص × نرخ مالیات

نرخ پایه مالیات بر درآمد برای اکثر شرکت‌ها ۲۵ درصد است؛ با این حال، برای تشویق شرکت‌ها به ورود به بازار سرمایه و افزایش شفافیت، تخفیف ۱۰ درصدی برای شرکت‌های بورسی و تخفیف ۵ درصدی برای شرکت‌های غیربورسی ارائه می‌شود.

بنابراین، نرخ‌های نهایی مالیات بر درآمد به شرح زیر است

شرکت‌های بورسی: ۲۵٪ - ۱۰٪ = ۲۲.۵٪

شرکت‌های غیربورسی: ۲۵٪ - ۵٪ = ۲۳.۷۵٪

مثال: فرض کنید سود خالص یک شرکت بورسی در سال مالی گذشته ۱۰ میلیارد تومان باشد. در این صورت، مالیات قابل پرداخت توسط این شرکت به شرح زیر محاسبه می‌شود:

مالیات = ۱۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان × ۲۲.۵٪ = ۲،۲۵۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان

این بدان معناست که شرکت باید مبلغ ۲ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان مالیات بر درآمد پرداخت کند.

مالیات افزایش سرمایه شرکت های بورسی

در ادامه به بررسی مالیات‌های وضع‌شده بر شرکت‌های سهامی عام خواهیم پرداخت که مالیات افزایش سرمایه یکی از مهم‌ترین مالیات‌ها برای این شرکت‌ها است؛ وقتی یک شرکت سهامی عام تصمیم به افزایش سرمایه خود می‌گیرد، علاوه بر طی مراحل قانونی و مجوزهای لازم، ملزم به پرداخت مالیاتی به نام حق تمبر نیز می‌باشد. این مالیات به عنوان هزینه قانونی ثبت و تأیید افزایش سرمایه محسوب می‌شود و بر اساس ارزش اسمی سهام جدید اضافه‌شده به شرکت محاسبه و پرداخت می‌شود.

فرمول محاسبه مالیات افزایش سرمایه

حق تمبر = ارزش اسمی سهام جدید × نرخ حق تمبر

ارزش اسمی سهام جدید: این به مبلغ تعیین شده برای هر سهم جدید در اساسنامه شرکت اشاره دارد که مبنای محاسبه مالیات حق تمبر است.

نرخ حق تمبر: این یک نرخ درصد ثابت است که توسط دولت تعیین می‌شود و معمولاً به صورت درصدی از ارزش اسمی سهام جدید محاسبه می‌شود. نرخ دقیق حق تمبر ممکن است با گذشت زمان و طبق قوانین مالیاتی هر کشور متفاوت باشد.

پرداخت حق تمبر یک الزام قانونی برای ثبت رسمی افزایش سرمایه در سازمان بورس و اوراق بهادار است. بدون پرداخت این مالیات، فرآیند افزایش سرمایه به طور کامل تکمیل نمی‌شود و شرکت نمی‌تواند از مزایای افزایش سرمایه بهره‌مند شود. گاهی اوقات، مفاهیم حق تمبر و مالیات بر سود سرمایه به اشتباه با هم اشتباه گرفته می‌شوند.

تفاوت حق تمبر با افزایش سرمایه

اگرچه هر دو مربوط به افزایش سرمایه شرکت هستند، اما تفاوت‌های قابل توجهی دارند:

حق تمبر: این مالیاتی است که بر اساس ارزش اسمی سهام جدید محاسبه می‌شود و در زمان ثبت افزایش سرمایه قابل پرداخت است.

مالیات بر سود سرمایه: در برخی از سیستم‌های مالیاتی، ممکن است مالیات جداگانه‌ای بر سود سرمایه اعمال شود که معمولاً بر اساس سود حاصل از افزایش سرمایه محاسبه می‌شود.

مثال: فرض کنید شرکتی تصمیم می‌گیرد سرمایه خود را 10 میلیارد تومان افزایش دهد، به طوری که ارزش اسمی هر سهم جدید 1000 تومان باشد. اگر نرخ حق تمبر در آن زمان 0.5 درصد باشد، حق تمبر قابل پرداخت به شرح زیر محاسبه می‌شود:

تعداد سهام جدید = 10,000,000,000 تومان / 1,000 تومان/سهم = 10,000,000 سهم

حق تمبر = 10,000,000 سهم × 1,000 تومان/سهم × 0.5% = 50,000,000 تومان

بنابراین، شرکت باید مبلغ 50 میلیون تومان بابت حق تمبر افزایش سرمایه پرداخت کند.

نرخ مالیات برای شرکت‌های بورسی

طبق ماده ۱۰۵ قانون مالیات‌های مستقیم، نرخ مالیات بر درآمد برای شرکت‌های سهامی عام ۲۵٪ از درآمد مشمول مالیات تعیین شده است. با این حال، همانطور که در ماده ۱۴۳ همین قانون تصریح شده است، این نرخ برای شرکت‌هایی که سهام آنها در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده است، ۱۰٪ کاهش می‌یابد. به عبارت دیگر، نرخ مالیات بر درآمد برای شرکت‌های سهامی عام ۲۲.۵٪ محاسبه می‌شود.

معافیت مالیاتی شرکتهای بورسی

ماده ۱۴۳ قانون مالیات‌های مستقیم، بخش مهمی از مقررات مالیاتی ایران است که به طور خاص شرایط معافیت مالیاتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس را تشریح می‌کند. این ماده به همراه یادداشت‌های مرتبط با آن، به شرکت‌های فعال در بازار سرمایه کمک می‌کند تا از مشوق‌های مالیاتی بهره‌مند شوند. متن این ماده به همراه توضیحات و جزئیات عددی در ادامه ارائه خواهد شد.

ماده ۱۴۳ معافیت مالیاتی شرکت های بورسی

درآمد حاصل از فروش کالاهای معامله شده در بورس کالا، مشمول معافیت ۱۰ درصدی از مالیات بر درآمد می‌شود.

سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس‌های داخلی یا خارجی، مشمول معافیت مالیاتی ۱۰ درصدی می‌شوند.

شرکت‌هایی که سهام آنها در بازارهای خارج از بورس، چه داخلی و چه بین‌المللی، پذیرفته شده باشد، از معافیت مالیاتی ۵ درصدی بهره‌مند خواهند شد.

معافیت مضاعف با شرط سهام شناور آزاد:

اگر شرکت‌های مذکور در پایان دوره مالی حداقل ۲۰ درصد سهام شناور آزاد داشته باشند (به تأیید سازمان بورس)، نرخ معافیت آنها دو برابر می‌شود. به عنوان مثال، اگر شرکتی در بورس پذیرفته شده باشد و سهام شناور آزاد آن ۲۰ درصد باشد، به جای ۱۰ درصد استاندارد، ۲۰ درصد معافیت مالیاتی دریافت خواهد کرد.

مالیات شرکت های بورسی

مالیات شرکت‌ها برای شرکت‌های سهامی عام یا همان مالیات شرکت های بورسی، جنبه‌ی مهمی از تحلیل سرمایه‌گذاری و مدیریت مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار را نشان می‌دهد. مقررات مالیاتی قابل اجرا برای این شرکت‌ها در ایران، عمدتاً در قانون مالیات‌های مستقیم و چندین قانون مرتبط دیگر تشریح شده است. این مالیات‌ها شامل مالیات بر درآمد، مالیات بر ارزش افزوده و انواع مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم می‌شود. این مقاله از وب‌سایت گروه مالی صالحانی، تمام جنبه‌های مربوط به مالیات شرکت بورسی، از جمله مقررات کلیدی، نرخ‌ها، معافیت‌ها و ملاحظات ضروری را با تجزیه و تحلیل عددی و دقیق، به طور کامل بررسی خواهد کرد.گروه مالی صالحانی ارائه دهنده انواع خدمات مالیاتی و مشاوره مالیاتی میباشد که میتوانید برای مشاوره با شماره 02126716451 تماس بگیرید.

تعریف و اهمیت مالیات شرکت‌ها برای شرکت‌های سهامی عام

مالیات شرکت‌ها برای شرکت‌های سهامی عام یا مالیات شرکت بورسی به مالیاتی اشاره دارد که شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران یا بازار فرابورس ایران پس از عمومی شدن ملزم به پرداخت آن هستند. این مالیات‌ها شامل مالیات بر درآمد، مالیات بر ارزش افزوده و سایر مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم می‌شود. اهداف اصلی اجرای این مالیات شامل افزایش شفافیت مالیاتی، تأمین بودجه عمومی و کاهش فرار مالیاتی و ارسال اظهارنامه مالیاتی است.

مالیات شرکت‌ها برای شرکت‌های سهامی عام منبع درآمد قابل توجهی برای دولت است که برای پوشش هزینه‌های عمومی و اجرای پروژه‌های توسعه‌ای استفاده می‌شود. علاوه بر این، با اعمال مالیات بر شرکت‌های سهامی عام، همه شرکت‌ها موظف به پرداخت سهم عادلانه خود از مالیات هستند و در نتیجه عدالت مالیاتی را در اقتصاد تقویت می‌کنند.

شرکت‌های سهامی عام به دلیل الزام به افشای اطلاعات مالی، تحت نظارت دقیق‌تری قرار دارند و اعمال مالیات می‌تواند آنها را به سمت شفافیت بیشتر در امور مالی خود تشویق کند.

با اجرای مالیات بر شرکت‌های سهامی عام، احتمال فرار مالیاتی در بین این شرکت‌ها کاهش می‌یابد و در نتیجه منابع مالی بیشتری به خزانه دولت واریز می‌شود.

ایجاد سیاست‌های مالیاتی مناسب و شفاف می‌تواند به توسعه بازار سرمایه کمک کند و اعتماد سرمایه‌گذاران را به این بخش افزایش دهد.

نکته مهم در مالیات شرکت های بورسی

یکی از الزامات اساسی برای بهره‌مندی از مزایای مالیاتی موجود برای شرکت‌های فعال در بازار سرمایه، ثبت شرکت سهامی نزد مراجع ذیصلاح مانند سازمان بورس و اوراق بهادار است. پس از ثبت شرکت به عنوان یک نهاد سهامی، موظف به انتشار گزارش‌های مالی خود مطابق با استانداردهای بازار سهام است و در عوض می‌تواند از مزایایی مانند معافیت‌های مالیاتی و کاهش نرخ مالیات بهره‌مند شود. فرآیند ثبت شرکت سهامی شامل ارائه اسناد حسابداری، بررسی ساختار سرمایه، رعایت الزامات شفافیت، اخذ مجوز از بازار سرمایه و انجام تعهدات قانونی است. بنابراین، شرکت‌هایی که قصد ورود به بازار سرمایه را دارند، ابتدا باید مراحل ثبت را تکمیل کنند تا از تخفیف‌ها و معافیت‌های ویژه مالیاتی بهره‌مند شوند.

انواع مالیات های شرکت های بورسی

مالیات بر درآمد شرکت های بورسی

مهم‌ترین مالیات برای شرکت‌های سهامی عام، مالیات بر درآمد است که بر سود خالص این شرکت‌ها اعمال می‌شود. نرخ این مالیات در کشورهای مختلف متفاوت است و معمولاً به صورت درصدی از سود محاسبه می‌شود. مبنای اصلی محاسبه مالیات بر درآمد برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، سود خالص سالانه آنها است که از صورت سود و زیان استخراج می‌شود. به عبارت ساده‌تر، هرچه سود یک شرکت بیشتر باشد، مالیاتی که باید بپردازد بیشتر است.

فرمول محاسبه مالیات بر درآمد شرکت بورسی

مالیات بر درآمد = سود خالص × نرخ مالیات

نرخ پایه مالیات بر درآمد برای اکثر شرکت‌ها ۲۵ درصد است؛ با این حال، برای تشویق شرکت‌ها به ورود به بازار سرمایه و افزایش شفافیت، تخفیف ۱۰ درصدی برای شرکت‌های بورسی و تخفیف ۵ درصدی برای شرکت‌های غیربورسی ارائه می‌شود.

بنابراین، نرخ‌های نهایی مالیات بر درآمد به شرح زیر است

شرکت‌های بورسی: ۲۵٪ - ۱۰٪ = ۲۲.۵٪

شرکت‌های غیربورسی: ۲۵٪ - ۵٪ = ۲۳.۷۵٪

مثال: فرض کنید سود خالص یک شرکت بورسی در سال مالی گذشته ۱۰ میلیارد تومان باشد. در این صورت، مالیات قابل پرداخت توسط این شرکت به شرح زیر محاسبه می‌شود:

مالیات = ۱۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان × ۲۲.۵٪ = ۲،۲۵۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان

این بدان معناست که شرکت باید مبلغ ۲ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان مالیات بر درآمد پرداخت کند.

مالیات افزایش سرمایه شرکت های بورسی

در ادامه به بررسی مالیات‌های وضع‌شده بر شرکت‌های سهامی عام خواهیم پرداخت که مالیات افزایش سرمایه یکی از مهم‌ترین مالیات‌ها برای این شرکت‌ها است؛ وقتی یک شرکت سهامی عام تصمیم به افزایش سرمایه خود می‌گیرد، علاوه بر طی مراحل قانونی و مجوزهای لازم، ملزم به پرداخت مالیاتی به نام حق تمبر نیز می‌باشد. این مالیات به عنوان هزینه قانونی ثبت و تأیید افزایش سرمایه محسوب می‌شود و بر اساس ارزش اسمی سهام جدید اضافه‌شده به شرکت محاسبه و پرداخت می‌شود.

فرمول محاسبه مالیات افزایش سرمایه

حق تمبر = ارزش اسمی سهام جدید × نرخ حق تمبر

ارزش اسمی سهام جدید: این به مبلغ تعیین شده برای هر سهم جدید در اساسنامه شرکت اشاره دارد که مبنای محاسبه مالیات حق تمبر است.

نرخ حق تمبر: این یک نرخ درصد ثابت است که توسط دولت تعیین می‌شود و معمولاً به صورت درصدی از ارزش اسمی سهام جدید محاسبه می‌شود. نرخ دقیق حق تمبر ممکن است با گذشت زمان و طبق قوانین مالیاتی هر کشور متفاوت باشد.

پرداخت حق تمبر یک الزام قانونی برای ثبت رسمی افزایش سرمایه در سازمان بورس و اوراق بهادار است. بدون پرداخت این مالیات، فرآیند افزایش سرمایه به طور کامل تکمیل نمی‌شود و شرکت نمی‌تواند از مزایای افزایش سرمایه بهره‌مند شود. گاهی اوقات، مفاهیم حق تمبر و مالیات بر سود سرمایه به اشتباه با هم اشتباه گرفته می‌شوند.

تفاوت حق تمبر با افزایش سرمایه

اگرچه هر دو مربوط به افزایش سرمایه شرکت هستند، اما تفاوت‌های قابل توجهی دارند:

حق تمبر: این مالیاتی است که بر اساس ارزش اسمی سهام جدید محاسبه می‌شود و در زمان ثبت افزایش سرمایه قابل پرداخت است.

مالیات بر سود سرمایه: در برخی از سیستم‌های مالیاتی، ممکن است مالیات جداگانه‌ای بر سود سرمایه اعمال شود که معمولاً بر اساس سود حاصل از افزایش سرمایه محاسبه می‌شود.

مثال: فرض کنید شرکتی تصمیم می‌گیرد سرمایه خود را 10 میلیارد تومان افزایش دهد، به طوری که ارزش اسمی هر سهم جدید 1000 تومان باشد. اگر نرخ حق تمبر در آن زمان 0.5 درصد باشد، حق تمبر قابل پرداخت به شرح زیر محاسبه می‌شود:

تعداد سهام جدید = 10,000,000,000 تومان / 1,000 تومان/سهم = 10,000,000 سهم

حق تمبر = 10,000,000 سهم × 1,000 تومان/سهم × 0.5% = 50,000,000 تومان

بنابراین، شرکت باید مبلغ 50 میلیون تومان بابت حق تمبر افزایش سرمایه پرداخت کند.

نرخ مالیات برای شرکت‌های بورسی

طبق ماده ۱۰۵ قانون مالیات‌های مستقیم، نرخ مالیات بر درآمد برای شرکت‌های سهامی عام ۲۵٪ از درآمد مشمول مالیات تعیین شده است. با این حال، همانطور که در ماده ۱۴۳ همین قانون تصریح شده است، این نرخ برای شرکت‌هایی که سهام آنها در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده است، ۱۰٪ کاهش می‌یابد. به عبارت دیگر، نرخ مالیات بر درآمد برای شرکت‌های سهامی عام ۲۲.۵٪ محاسبه می‌شود.

معافیت مالیاتی شرکتهای بورسی

ماده ۱۴۳ قانون مالیات‌های مستقیم، بخش مهمی از مقررات مالیاتی ایران است که به طور خاص شرایط معافیت مالیاتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس را تشریح می‌کند. این ماده به همراه یادداشت‌های مرتبط با آن، به شرکت‌های فعال در بازار سرمایه کمک می‌کند تا از مشوق‌های مالیاتی بهره‌مند شوند. متن این ماده به همراه توضیحات و جزئیات عددی در ادامه ارائه خواهد شد.

ماده ۱۴۳ معافیت مالیاتی شرکت های بورسی

درآمد حاصل از فروش کالاهای معامله شده در بورس کالا، مشمول معافیت ۱۰ درصدی از مالیات بر درآمد می‌شود.

سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس‌های داخلی یا خارجی، مشمول معافیت مالیاتی ۱۰ درصدی می‌شوند.

شرکت‌هایی که سهام آنها در بازارهای خارج از بورس، چه داخلی و چه بین‌المللی، پذیرفته شده باشد، از معافیت مالیاتی ۵ درصدی بهره‌مند خواهند شد.

معافیت مضاعف با شرط سهام شناور آزاد:

اگر شرکت‌های مذکور در پایان دوره مالی حداقل ۲۰ درصد سهام شناور آزاد داشته باشند (به تأیید سازمان بورس)، نرخ معافیت آنها دو برابر می‌شود. به عنوان مثال، اگر شرکتی در بورس پذیرفته شده باشد و سهام شناور آزاد آن ۲۰ درصد باشد، به جای ۱۰ درصد استاندارد، ۲۰ درصد معافیت مالیاتی دریافت خواهد کرد.